Polonez - samochód osobowy, produkowany w fabryce samochodów osobowych FSO na Żeraniu w Warszawie.
Prototyp samochodu zbudowany został w 1975 roku, w oparciu o płytę podłogową Fiata 125p, przez firmę Fabbrica Italiana Automobili Torino.
Początkowo zakładano wykorzystanie licznych podzespołów z Fiata 132 Argenta, a wersje silnikowe miały być następujące: 1.8, 2.0, 2.0 Diesel, 2.0 Turbodiesel i nawet 2.0 Turbo, ale niestety samochód przejął prawie w całości rozwiązania techniczne Fiata 125p - silniki - oba benzynowe, czterocylindrowe, czterosuwowe, położone wzdłużnie o pojemnościach 1295 cm3 i 1481 cm3, o mocach odpowiednio 65 i 76 KM, czterobiegową skrzynię biegów, układ przeniesienia napędu na tylną oś oraz zawieszenie.
Zmienione natomiast zostało nadwozie. Nowe, typu hatchback, odznaczało się na owe czasy nowoczesną estetyką i sporym poziomem bezpieczeństwa biernego. W Polonezie zastosowano kontrolowane strefy zgniotu, wzmocnienia boczne drzwi, zawiasy maski, inaczej niż w Fiacie 125p, zamocowane zostały w okolicach podszybia, co zapobiega w przypadku kolizji wbijaniu maski do wnętrza pojazdu.
CRASH-TEST POLONEZA
Stylistom Fiata zlecono zaprojektowanie sylwetki Poloneza. Włosi opracowali oprócz 5-drzwiowej dwie wersje 3-drzwiowe. Pierwsza z nich, różniła się od większego jedynie brakiem tylnych drzwi oraz dłuższymi drzwiami przednimi. Druga wersja nazwana Coupé, różniła się rozwiązaniem bocznych powierzchni: słupek środkowy był szeroki, chromowany, a zanim znajdowały się okna o znacznie większej powierzchni niż w obu pozostałych wersjach, wersja Coupé miała zmieniony przód. Samochód w wersji 3 drzwiowej wyprodukowano w latach 1979-1981 w Dziale Krótkich Serii w liczbie bliskiej 1000 sztuk, natomiast Coupé pojawiło się w kilkudziesięciu egzemplarzach w roku 1981.
Samochód przechodził stopniowe zmiany - w 1980 roku wprowadzono pięciobiegową skrzynię biegów, w 1981 rozkładaną tylną kanapę, w 1986 przeszklenie tylnych, bocznych słupków. W latach 1980-1985 fabrykę opuszczało co roku około 32-30 tysięcy Polonezów.
W 1987 roku wszedł do produkcji silnik gaźnikowy 1.5 o mocy 87 KM i pojemności 1598 cm3.
W 1989 roku rozpoczęto produkcję tzw. przejściówki w której klapa bagażnika opadała już do zderzaka oraz zaczęto montować lampy tylne stosowane potem w Caro.
W 1991 roku pojawiła się wersja Caro - zmodernizowano znacząco wygląd zewnętrzny auta - zastosowano nowe przednie reflektory. Ponadto zmieniono kształt zderzaków, kierownicę, oraz dodano regulację wysokości mocowania pasów przednich. Pojawiły się też nowe silniki min. diesel o pojemności 1905 cm3 i mocy 69 KM produkcji koncernu PSA.
W 1993 roku poszerzono rozstaw kół z przodu i z tyłu o 60 mm, co poprawiło stateczność auta, poprawiono układ hamulcowy, zmodernizowano instalację elektryczną, zmieniono deskę rozdzielczą, zastosowano nowe wskaźniki, podświetlono diodowo wszystkie przełączniki, polepszono ogrzewanie, i wentylację montując cztery nawiewy w kabinie pasażerskiej, dodano regulację wysokości świateł z wnętrza kabiny, wyłącznik czasowy oświetlenia kabiny pasażeraskiej, i inne. Oświetlenie wnętrza kabiny włączało się teraz automatycznie wraz z otwarciem drzwi, i gasło po uruchomieniu silnika, lub po około 15-20 sekundach od zamknięcia drzwi. Jako opcjonalne wyposażenie pojawiło się min. hydrauliczne wspomaganie kierownicy, klimatyzacja, centralny zamek, elektrycznie sterowane szyby i inne. Od grudnia 1993 do 1998 roku produkowano również wersje z nowoczesnym silnikiem z wtryskiem wielopunktowym 1.4 16v (seria K16) firmy Rover, osiągającym moc maksymalną 103 KM z pojemności 1389 cm3.
Z czasem wprowadzano modernizacje silnika, tak aby spełniał krajowe i europejskie normy hałasu i emisji spalin. Zastosowano więc jednopunktowy wtrysk paliwa (oznaczenie GLi), oraz katalizator spalin.
W 1996 roku, wprowadzono długo oczekiwaną wersję sedan o nazwie Atu. Opóźnienie premiery tej wersji samochodu spowodowane było wadami konstrukcyjnymi tylnej części nadwozia. Samochód ten, jest wewnątrz wyraźnie cichszy od modelu hatchback, gdyż bagażnik pod którym znajduje się tylny most, jest wyraźnie oddzielony od kabiny.
W 1997 roku, po przejęciu FSO przez koreański koncern Daewoo, wprowadzono zmodernizowaną wersję Poloneza Plus. Różniła się ona przede wszystkim nową deskę rozdzielczą, nowymi lakierowanymi zderzakami oraz klamkami, nowym typem wtrysku jednopunktowego typu Bosch. Wprowadzono także standardowo hydrauliczne wspomaganie kierownicy (wcześniej oferowane w opcji).
W 1998 roku montowano do silników 1.6 wtrysk wielopunktowy (oznaczenie GSi), równolegle z wtryskiem jednopunktowym (GLi). Pierwszy z silników osiągał moc maksymalną 84 KM, drugi 76 KM Samochód otrzymał nowe klamki, i zamki, oraz jeden kluczyk do zapłonu, i do drzwi.
W 1999 roku wprowadzono wersję Kombi, która bazuje na wersji Atu. Dodatkową przestrzeń uzyskano montując w tylnej części nadwozia metalową ramę obłożoną włóknem szklanym. W Polonezie Kombi montowano tylko silnik 1.6 GSi w wielopunktowym wtryskiem paliwa.
Przez cały okres produkcji auta, produkowano także odmiany ciężarowe o nazwie handlowej FSO Truck. Dostępnych było kilka wersji nadwoziowych: Standard, LB - o wydłużonej skrzyni ładunkowej, DC - z kabiną przeznaczoną dla pięciu osób, oraz samochód bez skrzyni ładunkowej, przeznaczony pod zabudowę specjalistyczną, a także w ostatnich latach produkcji - najdłuższą wersję ROY (czterodrzwiowe nadwozie + część ładunkowa). Nadwozia do samochodów Truck produkowane były w Zakładach Nadwozi Samochodowych Nysa.
Oprócz benzynowych jednostek napędowych w latach 1991-1996 montowano także jednostkę dieslowską o pojemności 1905 cm3 i mocy 69 KM, produkcji Citroena, a wcześniej - w roku 1983 - wyprodukowano około 100 egzemplarzy z silnikiem turbodiesel 1995 cm3 o mocy 84 KM, pochodz±cym z włoskiej wytwórni VM.
W latach 1979-1981 produkowane były także krótkie linie Polonezów z silnikiem DOHC o pojemności 1995 cm3 i mocy 112 KM z Fiata 132 - głównie na potrzeby milicji. Wersja wyposażona była w 5-biegową skrzynię biegów i rozwijała prędkość 175 km/h. "Dwulitrowy" Polonez pojawił się ponownie w latach 1990-1991, ale tym razem źródłem napędu był silnik SOHC o pojemności 1993 cm3 i mocy 105 KM, pochodzący z zapasów magazynowych europejskiego Forda.
Istniały także wersje nadwoziowe typu: Sanitarka (produkowana dla służby zdrowia); Ratownictwo Drogowe (specjalna wersja produkowana w latach 80. i 90. XX wieku dla Państwowej Straży Pożarnej, za słupkiem przednich drzwi znajdował się obszerny przedział na narzędzia typu: nożyco-rozpierak, piła do stali i drewna, gaśnice i zestaw pierwszej pomocy, Policja (wewnątrz wbudowano wielką plastikową szybę oddzielającą tylną kanapę od przednich foteli).
Ośrodek Badań i Rozwoju FSO, stworzył także szereg wersji prototypowych, m.in.: trzyosiowy Polonez pick-up z długą częścią bagażową, samochód Polonez Analog czyli auto terenowe o napędzie na 4 koła i nadwoziu typu pick-up (czterodrzwiowy). W chwili obecnej prototypy te można oglądać w Muzeum Przemysłu na terenie dawnej fabryki Norblina w Warszawie.
Produkcję Poloneza zawieszono w roku 2002, w praktyce oznaczało to koniec wytwarzania tego pojazdu.
Polonez '78
Polonez '83
Polonez '85
Polonez '89
Polonez '93
Polonez '97
